Films

In Pursuit of Silence

We worden voortdurend – al dan niet vrijwillig – omringd door geluid. Stilte wordt meer en meer een zeldzaam goed, of zelfs iets uit vervlogen tijden. Een contemplatieve film over de betekenis en het effect van (gebrek aan) stilte op de hedendaagse mens. De avant-garde componist John Cage schreef in 1952 het stuk 4’33’’ waarbij de pianist zijn piano niet aanraakt en enkel het gekuch of de schuifelende voeten van het publiek het hoorbare geluid zijn. Het is één van de vele expressies van de impact van de stilte. Maar bestaat de pure stilte? Waarom gaan we ernaar op zoek? Of omgekeerd, waarom lopen we er net van weg? In een trip rond de wereld verkennen we de geheime aard van de stilte – van de stilte in de afgelegen Amerikaanse wildernis over Japanse zen-kloosters naar de hallucinante afwezigheid van stilte in hedendaagse grootsteden, waar geluidshinder ongezond wordt en agressie en stress veroorzaakt. Er is immers geen enkel aspect van het menselijk bestaan waar geluid en zijn tegenhanger stilte geen invloed op hebben. ‘In Pursuit of Silence’ is een cinematografische luisterervaring, paradoxaal genoeg een verrassend muzikale film die je oren doet spitsen en je de tijd geeft om stil te staan bij stilte

OVER DE REGISSEUR(S)

Patrick Shen is een Amerikaanse scenarist, regisseur en producer. In 2003 werd zijn film Fligth from Death over doodsangst, internationaal bejubeld vanwege de diepgang waarmee de menselijke relatie met de dood werd blootgelegd. Shen zijn documentaires gaan wel vaker over de zoektocht naar iets ongrijpbaar. Zo ging hij voor The Philosphorer Kings op zoek naar wijsheid bij de conciërges van Amerikaanse universiteiten en onderzocht hij voor In Pursuit of Silence de impact van stilte op ons leven.

Walk with me

Walk With Me is een prachtige cinematografische reis in de wereld van mindfulness, waarin De wereldberoemde boeddhistische leermeester Thich Nhat Hanh centraal staat.

Hij komt oorspronkelijk uit Vietnam en heeft mindfulness naar het Westen gebracht. Als spiritueel leider woont hij nu in Plum Village, een leefgemeenschap in rustiek Zuid-Frankrijk, waar hij samen met andere zen-boeddhistische monniken en -nonnen mindfulness tot een wereldwijd fenomeen heeft doen uitgroeien. Walk With Me biedt een nooit eerder vertoonde toegang in deze gemeenschap. Drie jaar lang werden de levens van de bewoners van Plum Village gevolgd en komen existentiële vragen waarmee ze geconfronteerd worden aan bod in hun zoektocht naar acceptatie. Treed binnen in een wereld van bewustwording.

Deze wonderlijke documentaire wordt verteld door niemand minder dan de charismatische, Oscar-genomineerde Benedict Cumberbatch.

Document

Artikel in Pioniers Magazine: De stilte revolutie van Petra Speelman.

Een luisterend oor voor stilte. Een nieuw perspectief voor stiltegebieden: Van beschermen en behouden naar versterken en beleven.

Boek

Stilte, ruimte, duisternis. Kester Freriks

Interview met Kester Freriks in Tubantia. lees meer…

Zo’n dertig jaar geleden reisde er een geheimzinnig Stiltemuseum door ons land. Conservator en kunstenaar Rob Vrakking had via ‘mail art’ honderd (inter-)nationale kunstenaars gevraagd een werk over stilte naar hem toe te sturen. De respons was overweldigend: sculpturen, schilderijen, tekeningen en teksten kwamen met de post. Na tien jaar werd de collectie overgedragen aan het Osthaus Museum in Hagen (D). Daar lagen de werken jarenlang ingepakt en ongezien op zolder.

In 2018 deed Kester Freriks, schrijver van het boek Stilte, ruimte, duisternis, een oproep om het Stiltemuseum terug te halen naar Nederland en de collectie hier te tonen. De Ketelfactory uit Schiedam nam de uitnodiging aan en haalde de werken en het archief op uit Hagen.

In 2019 bestond De Ketelfactory tien jaar. Een mooie gelegenheid om alle kunstenaars die hier eerder exposeerden bij elkaar te brengen in een tentoonstelling.
Winnie Teschmacher (Ketelfactory) vroeg ze een werk te maken over ‘stilte’, niet groter dan 30 x 30 x 30 cm. Alle kunstenaars reageerden positief. Het was het begin van de ‘stiltecollectie’ van De Ketelfactory.

 

 

 
Stilte: Jezelf staande houden in een wereld vol lawaai. 
van de Noorse schrijver Erling Kagge
Annemiek Leclaire schreef er een artikel erover in het NRC. Een paar citaten uit dat artikel:

De rechten van het boek Stilte: jezelf staande houden,zijn in 34 landen verkocht en het is inmiddels in twintig talen verschenen. De belangstelling bewijst volgens Kagge dat er „een diepe behoefte is aan verstilling. Vroeger waren we verveeld omdat er niks te doen was, nu is er een nieuw soort verveling ontstaan. We leven via een scherm.” We zijn volgens hem eindeloos andermans levens en verhalen aan het consumeren, en stilte is daarvan het tegenovergestelde. „Het gaat over het doordringen tot de kern van je bezigheden. Over ervaren wat je doet, in plaats van erover na te denken.”

Je hoeft niet op een solitaire trektocht om stilte te kunnen ervaren. Stilte is een innerlijke rust die ook komt als je leest, wandelt, of de afwas doet. „Waar het om gaat is regelmatig alle rumoer buitensluiten,” zegt Kagge, op auteursbezoek in Nederland. „Er wordt me ik weet niet hoe vaak verteld dat we in ons deel van de wereld wel spullen hebben, maar geen tijd. Dat klopt niet. We hebben wel tijd, onze levens zijn lang. Als je de stilte in jezelf opzoekt, ervaar je een diepere manier van leven dan de tv maar weer aanzetten of voor de zoveelste keer je telefoon checken.”

Nu de mogelijkheden om afgeleid te worden dramatisch zijn toegenomen, is het soort stilte waarin mensen tot zichzelf komen steeds schaarser. Maar wie af en toe „zichzelf kan ervaren”, kan zichzelf volgens Kagge beter leren kennen en maakt betere keuzes. Alleen al om de praktische reden dat je helderder en dieper nadenkt als je niet steeds wordt afgeleid. Ter illustratie citeert hij in zijn boek uit Alice in Wonderland. „De vraag is”, zegt Humpty Dumpty, „wie de baas is – dat is alles.”

„Meditatie, yoga, mindfulness, al die technieken zijn geweldig, maar niet echt nodig,” zegt Kagge. „De belangrijkste stilte zit in jezelf en die is er altijd. Dus je kunt naar Schiphol gaan, en aan het eind van de startbaan gaan zitten, en nog steeds stilte ervaren. Dat mensen dat niet doen, komt niet omdat ze geen tijd hebben maar omdat het vervelend is. Je komt jezelf tegen. In het begin hoor je zoveel ruis in je hoofd, dat is oncomfortabel. Het is lastig om door die chaotische rusteloosheid heen te breken. Maar zet een paar minuten door, dan bedaart de herrie vanzelf.”

 

 

Melancholie van de onrust door Joke Hermsen

Ter gelegenheid van de Maand van de filosofie (april 2017) is Joke Hermsen gevraagd een essay  te schrijven over het thema ‘rust’.

Ebook Happy Silenceday

In dit gratis ebook staan tips en suggesties voor meer rust. ruimte en stilte in je volle hoofd en leven, Genoeg om er op je eigen moment een stiltedag mee te vullen. Van Myrte Vos,  via www.verademing.nu.

 

De stilte en het onuitsprekelijke – Over beeldcultuur, kunst en mystiek

Antoon van Baembrussche

 

In deze hectische tijden is het verlangen naar stilte meer dan ooit aanwezig. Dit impliceert vrijwel altijd ook een zoektocht naar een diepere, existentiële en spirituele dimensie, een ervaring van het onuitsprekelijke die meer dan ooit de geijkte grenzen tussen kunst en mystiek, religie en atheïsme, tussen westerse en oosterse filosofie doorbreekt.

Het boek De stilte en het onuitsprekelijke, is gewijd aan een nadere reflectie van deze actuele kruisbestuivingen. Naast het sublieme en het sacrale in het beeld en de architectuur, het belang van de stilte in de muziek, wordt de mystieke ervaring onder meer bij MeisterEckhart en de Japanse zenmeester Dogen geëxploreerd. De auteur bekijkt ook waar de westerse mystiek en zen elkaar raken.

Met De stilte en het onuitsprekelijkeheeft Antoon Van den Braembussche (foto) een actueel en levensnoodzakelijk boekgeschreven, een boek dat bovendien de belichaming is van een nieuw paradigma in de filosofiewaarin de non-dualiteitcentraal staat.

Over de auteur
Antoon Van den Braembussche is kunst- en cultuurfilosoof. Hij doceerde onder andere aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam en aan de Vrije Universiteit te Brussel. Van zijn standaardwerk Denken over kunst. Een inleiding in de kunstfilosofiezijn meer dan 20.000 exemplaren verkocht.

Boekgegevens:
Auteur: Antoon Van den Braembussche | Titel: De stilte en het onuitsprekelijke – Over beeldcultuur, kunst en mystiek | Uitgeverij: Epo | ISBN: 9789462670839 | Aantal pagina’s: ca. 150 | Prijs: € 20,00 |

 

Zwijgen over stilte

spreken over zen

Maurits Hogo Dienske

Uitgever: Lecturium B.V.

• Nederlandstalig
• 146 pagina’s
• 9789048436941
• april 2015

Samenvatting

Zen beoefenen betekent evenwicht bewaren. Evenwicht tussen niets doen op een kussentje en liefdevol groente snijden. De aandacht naar binnen richten en van een landschap genieten. Bij je eigen ervaring blijven en een bestaande traditie volgen. Gebeurtenissen onvoorwaardelijk accepteren en er een heilzame wending aan geven. Jezelf van conditioneringen bevrijden en mededogen met alle wezens ontwikkelen. Dit boek gaat over evenwicht, in de overtuiging dat een middenweg gezond is.

 

Lof Der Stilte

Een Koestergids

Auteur: M. Adriaens Joke Floreal

Uitgever: Uitgeverij Ten Have

• Nederlandstalig
• 237 pagina’s
• 9789077942345
• oktober 2007

Alle productspecificaties

Samenvatting

Lof der stilte
Een koestergids
Met foto’s van Joke Floreal

In dit ABC-boek staan korte teksten en weetjes over allerlei vormen van stilte. Over natuurlijke stilte, gewijde stilte en politieke stilte. En over de kunst van het zwijgen over stilte.

Een greep uit de inhoud:
Waarom moet je liefdeswoordjes bij voorkeur in het línkeroor van je partner fluisteren? Hoe komt het dat koolmezen hun communicatie aanpassen aan het stadslawaai? Kan innerlijke stilte een einde maken aan spirituele vervuiling? Waarom zijn mensen die veel koffie drinken, gevoeliger voor lawaai? Wist je dat de popster Phil Collins zijn tijdelijk gehoorverlies omschreef als ‘een oorveeg van God’?

– informatief, filosofisch, humoristisch ABC-boek met lemma’s over stilte, geluid en lawaai
– inspiratie- en koestergids voor ieder vrij moment
– wegwijzer naar rust in tijden van drukte en stress

Journalist Manu Adriaens (1959) schreef een twintigtal boeken en werkt mee aan tv-documentaires en radioprogramma’s.
Als jong fotografe won Joke Floreal een wedstrijd over het thema ‘Stilte als leefkwaliteit’. Voor dit boek bezocht zij gemeenten en steden die actief werken aan stilte- en rustbeleving.

‘Volgens mij is diefstal van de stilte de meest voorkomende vorm van kleine criminaliteit.’ – Koos van Zomeren, schrijver, in ‘Centraal Weekblad’

Recensie(s)

In dit abecedarium passeren allerlei weetjes, anekdotes en filosofische citaten over het thema ‘stilte’ de revue. Het boek is de neerslag van een project rond stilte- en rustbeleving, waaraan enkele steden en gemeenten meewerkten. De vele zwart-witfoto’s in de gids zijn van Joke Floreal, de eerste laureaat van de wedstrijd ‘Fotografie van de stilte 2005′, waaraan zowat duizend fotografen uit Vlaanderen en Nederland deelnamen. Haar foto’s sluiten perfect aan bij de teneur van dit boek. Het is leuk rondsnuffelen in deze handzame gids, die opmerkelijke bedenkingen aan elkaar rijgt over erg uiteenlopende onderwerpen, van de muzikale experimenten van John Cage, waarin hij enkele minuten stilte honoreerde, tot de slopende stilte van isoleercellen. Soms worden er rare sprongen gemaakt: via de poezie van Paul Snoek belanden we bij Martinus Nijhoff om te eindigen bij Marilyn Monroe. Toch is dit geen onaardig werk, aangezien het ons bewust maakt van een onbetaalbaar en zeldzaam geworden cultureel erfgoed. Met literatuurlijst. Uitgegeven op klein oblongformaat, met een wat drukke bladspiegel.

Redactie Vlabin-VBC

Leven uit de stilte

Anselm Grün

Uitgever: Kok

• Nederlandstalig
• 160 pagina’s
• 9789043526913
• september 2016

Samenvatting

Volgens Anselm Grün zul je in de stilte vrede vinden. In zijn boek ‘Leven uit de stilte’ legt hij uit hoe belangrijk het is om de stilte te koesteren en meer ruimte te geven in je leven. Alleen dan vinden wij de rijkdom van ons leven. Maar wie lukt dat in de hectiek van het leven? Anselm Grün vertelt over de kracht en de zuiverheid van de stilte en hoe we beide kunnen vinden. Wie de stilte als basis neemt om uit te leven, zal op een dieper niveau de volheid van het leven ervaren. Dit prachtig uitgevoerde geschenkboek zal voor velen een schat zijn voor meditatie en het vertrekpunt om rust en vrede te vinden in de ziel.

Recensie(s)

De wereldwijd bekende Duitse benedictijn schrijft deze keer over stilte. Hij laat ons aan de hand van inspirerende teksten uit de Bijbel, woestijnvaders, dichters (Rilke) en praktische oefeningen zien hoe je stilte in jezelf kunt bereiken en rust kunt vinden in je ziel. Een mens, zo weet hij ook uit eigen ervaring als monnik, kan in en vanuit de stilte de rijkdom van het leven ervaren en kracht opdoen om te leven in het lawaai en de hectiek van alledag. Een inspirerend meditatieboekje, mooi vormgegeven. Het vraagt tijd en rust om te lezen en te oefenen. Met literatuuropgave.

Drs. E. Wigchert

   Grote Stilte Atlas Van Nederland

Plaatsen Om Tot Rust Te Komen

Auteur: T. Breukel

Uitgever: Balans

• Nederlandstalig
• 211 pagina’s
• 9789050184687
• november 2002

Samenvatting

In het drukke Nederland zijn nog talloze plaatsen waar stilte is. Maar je moet ze weten te vinden! Er zijn kerken, synagogen, moskeeën, Zen-zalen, waar de sereniteit wordt gekoesterd en bewaakt. Thom Breukel speurt al jaren naar plaatsen waar het nog rustig is. Hij heeft zich langzamerhand ontwikkeld tot deskundige op dit gebieden heeft een keuze gemaakt uit de ruim 3000 oude kerken in ons land, en uit andere plekken waar stilte kan worden ervaren.
De Grote Stilte Atlas van Nederland geeft per provincie de adressen en de routebeschrijving van het openbaar vervoer naar dergelijke stilte-oorden. Het is een puur praktische hulp bij het vinden en genieten van rust. De auteur illustreert deze gids met trefzekere tekenpen.

Recensie(s)

Stiltegebieden zijn schaars in Nederland. Auteur en voormalig tekenleraar Breukel is al jarenlang daarnaar op zoek en stelde op grond van vragenformulieren dit boek samen waarin een keuze is gemaakt uit ruim 3000 oude kerken en andere plekken van stilte die ons land kent. Het boek bestaat uit meer dan 500 adressen van stilteruimten, voor het overgrote deel kerken en kloosters. De te bezoeken adressen zijn per provincie geordend en bevatten tevens informatie over contactpersonen, telefoonnummers, bereikbaarheid per openbaar vervoer en soms een overnachting. De cultuurhistorische informatie is zeer beknopt. Aan elke provincie gaat een overzichtskaartje met de genoemde steden en dorpen vooraf. Het boek eindigt met een aantal logeeradressen langs het zgn. Pieterpad, een verklarende woordenlijst en een plaatsnamenregister. Het is geillustreerd met eigen gemaakte tekeningen van de te bezoeken plekken. Met woordenlijst en register.

Dr. J. Kroes

 

Stilte als antwoord

Sara Maitland

Uitgever: Scriptum

• Nederlandstalig
• 320 pagina’s
• 9789055946808
• februari 2010

Samenvatting

Een fascinerende benadering van het fenomeen stilte: analytisch, persoonlijk, eerlijk en onderhoudend.

Stilte als antwoord is een verslag van een zoektocht, een persoonlijk experiment, verweven met de stilte zoals die voorkomt in mythes en legenden, in westerse en oosterse religieuze tradities, in de Verlichting, tot onze ambivalente houding ten opzichte van stilte in onze huidige maatschappij.

Sara Maitland schrijft over de stilte bij de nachtvoedingen van haar dochter, over stilte na seks, stilte als troost en stilte als verzet, ‘een weigering de sociale arena te betreden’. In haar vloeiende woorden scherpt ze niet alleen haar eigen waarneming, ook die van de lezer.

Stilte als antwoord is ook analyse en cultuurgeschiedenis. Met een mooie collectie verhalen over eenzamen; zij die zich vrijwillig terugtrokken, solozeilers, kluizenaars en zij die in isolatie terechtkwamen, opgeslotenen en gijzelaars. Maitland voelt zich verwant met poolreizigers, bergbeklimmers, en andere eenzame avonturiers die zich maten met natuurkrachten. Stilte zoeken lijkt bij haar soms een moderne levensstijl, een vorm van topsport.
Met haar ontwapenende schrijfstijl ziet Maitland kans die kwesties aan te grijpen die de essentie raken van wat het betekent om mens te zijn.

Poëtische, intelligente cultuurgeschiedenis van een verdwijnend, waardevol goed.
Maartje Somers
NRC BOEKEN – De beste boeken van 2009

Recensie(s)

De auteur beschrijft haar ervaringen en zoektocht naar stilte als levenswijze in combinatie met voorbeelden uit religie, cultuur en geschiedenis. De persoonlijke ervaringen, waarin zij weergeeft hoe ze zich meer en meer terugtrekt in de natuur en haar angsten onder ogen ziet, zijn oprecht en zeer begrijpelijk. De talloze voorbeelden van andere stiltezoekers (het boek heeft een omvangrijke lijst van eindnoten met literatuurverwijzingen) zijn inspirerend en geven het persoonlijke gedeelte een bijzondere kracht. Op deze manier is het zoeken naar en vinden van stilte een voorstelbaar antwoord op alles wat afleidt van een oprecht, gelukkig en vervullend leven. Een wonderschoon boek dat lezers tenminste attent maakt op de eigen verslaving aan lawaai en gedrag dat de echte stilte probeert te vermijden.

F. van Soelen

Stilte

jezelf staande houden in een wereld vol lawaai

Erling Kagge

Uitgever: Lev.

• Nederlandstalig
• 152 pagina’s
• 9789400508620
• april 2017

Samenvatting

De Noorse avonturier en uitgever Erling Kagge stelt zichzelf in dit boek drie vragen: Wat is stilte? Waar kun je het vinden? Waarom is het nu belangrijker dan ooit? Wat volgt zijn drieëndertig pogingen om een antwoord te vinden.

Stilte is een persoonlijk, innemend en belangrijk boek dat op krachtige wijze het leven anno nu onder de loep neemt. Erling Kagge gebruikt zijn ervaringen als ontdekkingsreiziger en bergbeklimmer om het onderwerp stilte te onderzoeken

‘De wereld buitensluiten gaat er niet om je omgeving de rug toe te keren, maar juist het tegenovergestelde: het gaat erom de wereld duidelijker voor ogen te hebben, je richting te bepalen en je leven te waarderen.’

Recensie(s)

Wat is stilte? Waar kun je het vinden? Waarom is het belangrijker dan ooit? De schrijver, uitgever en avonturier, probeert antwoorden te vinden op deze vragen. Hij doet dat aan de hand van reflecties over zijn ervaringen met stilte. Hij refereert aan verschillende citaten en bronnen, gebeurtenissen, anekdotes, e-mailwisseling en poëzie. Filosofen die hij aanhaalt, zijn Kierkegaard, Heidegger en Wittgenstein. Een breed scala aan aspecten van stilte passeert de revue. Kenmerkend is de grote onbevangenheid waarmee hij het onderwerp benadert. Dat heeft te maken met de verwondering waarmee hij in het leven staat. De ultieme zin van het leven, het absolute goed, kan geen wetenschap zijn. Het moet worden ervaren. Hij observeert de stilte die hij aan den lijve ondervond tijdens zijn tocht naar de Zuidpool en die hij ‘oorverdovend’ noemt. Zijn woordkeuze, de eenvoud en de diepgang, maken de teksten poëtisch en herkenbaar. Hoewel zijn ervaringen persoonlijk zijn, ontstijgen ze het puur singuliere omdat ze een universele boodschap uitdragen: de stilte huist in jezelf. Meesterlijk.

Monique Smit

 

De stilte spreekt

Leer het contact met de innerlijke stilte in jezelf herstellen

Eckhart Tolle

Uitgever: Ankhhermes, Uitgeverij

• Nederlandstalig
• 112 pagina’s
• 9789020212990
• november 2016

Samenvatting

In De stilte spreekt geeft Eckhart Tolle ons geen stof tot nadenken of om van te leren, maar woorden om te ervaren. Wat Eckhart Tolle ons in zijn wereldwijde bestsellers De kracht van het Nu en Een nieuwe aarde leert, is dat we door te leven in het Nu liefde, geluk, creativiteit en innerlijke stilte kunnen vinden. De stilte spreekt is daarbij een grote hulp. De teksten doen vanzelf hun werk. Ze zijn als richtingaanwijzers, die niet verwijzen naar ons denken maar naar ons zijn. We hoeven het dus niet te begrijpen, maar het boek gewoon zijn werk laten doen. We hoeven ook niet te begrijpen hoe de techniek van een telefoon werkt om te kunnen bellen. Wie de korte, indringende teksten leest en de tijd neemt om de wijsheid ervan tot zich te laten doordringen, zal een dieper inzicht in zichzelf vinden en het wonder van de stilte ervaren.

De kracht van stilte

Eckhart Tolle live in Rotterdam

Eckhart Tolle

 

Dingen die je alleen ziet als je er de tijd voor neemt

Rust vinden in een drukke wereld

Haemin Sunim

Uitgever: Boekerij

• Nederlandstalig
• 280 pagina’s
• 9789022581124
• juni 2017

Samenvatting

Koreaanse megabestseller over spirituele wijsheid en het belang om rust te vinden in een drukke wereld van een van de invloedrijkste boeddhistische leermeesters van dit moment.

Rust vinden in een drukke wereld.

De Koreaanse boeddhistische monnik Sunim geeft les over verschillende levenskwesties, van liefde en vriendschap tot werk, levensdoelen en spiritualiteit. Zijn inzichten en adviezen helpen om in het moderne, drukke leven te zoeken naar rustpunten. Zo legt hij bijvoorbeeld uit hoe je mindful kunt omgaan met negatieve emoties als woede en jaloezie. Haemin Sunim laat het belang zien van sterke relaties met anderen en benadrukt dat je vergevingsgezind en mild moet zijn tegenover jezelf.
De prachtige, kleurrijke illustraties fungeren als kalmerende visuele pauzes die ons aansporen rustig aan te doen. Want als jij rustig bent, zal de wereld ook rustig worden.
De pers over Dingen die je alleen ziet als je er de tijd voor neemt

“Dit handboek voor mindfulness en kalmte, een bestseller in Korea, staat vol wijze adviezen over reflectie en hoe het rustiger aan te doen in het leven.’ Elle.com

“Sunims woorden zijn diepgaand én herkenbaar, eenvoudig én verfijnd, en elk hoofdstuk voelt meer aan als een gesprek met een lieve, bedachtzame vriend dan als het lezen van weer een boek over mindfulness. Perfect voor lezers die op zoek zijn naar een onderbreking van hun drukke leven. Sunims filosofie roept een kalme zekerheid op, die doet denken aan Libanees-Amerikaanse dichter Kahlil Gibran.’ Publishers Weekly

“Oude boeddhistische filosofie voor de moderne tijd. Diepgaande maar begrijpelijke wijsheden over omgaan met de dagelijkse sleur – en over in het oog houden wat er nu echt toe doet. Leg dit boek op je nachtkastje om je hoofd leeg te maken voor het slapengaan.’ Real Simple

God in de stilte

over het ervaren van een verborgen God

Jan Naula

Uitgever: Boekencentrum B.V.

• Nederlandstalig
• 136 pagina’s
• 9789023996088
• augustus 2001

Samenvatting

Stilte fascineert mensen. Stilte ervaren is een emotie die diep raakt en inspireert. Velen zoeken bewust die stilte op in kloosters in Nederland of daarbuiten (Taizé). Wat is dat toch met die stilte? Wat zoeken mensen daarin? En heeft stilte met God te maken? ..De auteur, onder de indruk van de stilte en geboeid door bovengenoemde vragen, plaatst de huidige aandacht voor stilte in historisch perspectief. Hoe heeft de stilte in de geschiedenis van de christelijke geloofsbeleving gefunctioneerd? En: kan ik, kunnen wij daar iets mee? Nauta voert ons mee in zijn zoektocht naar de spirituele stilte-ervaring van Jan van Baal en de stilte van de stikdonkere nacht van Elie Wiesel. Maar ook Augustinus, Meester Eckhart en Henri Nouwen komen we tegen. Na de `getuigen van de stilte´ gaat hij in op allerlei theologische vragen. De vragen rond Gods aanwezigheid of verborgenheid. De vraag naar de werkelijkheid en de ervaarbaarheid van God. Tenslotte wordt kort stilgestaan bij de vraag op welke wijze in de praktijk van het christenzijn en het kerkzijn de stilte een rol speelt of kan spelen.

 

Luisteren naar de stilte

Els Rentenaar

Uitgever: GigaBoek

• Nederlandstalig
• 61 pagina’s
• 9789085483816
• januari 2014

Samenvatting

Er bestaat een groeiende behoefte om in deze hectische tijd en wereld bewust de stilte op te zoeken. De stilte spreekt aan: stilteruimtes, stilte-werkplekken of stiltecoupés; het is een weldaad om de stilte zo nu en dan de ruimte te geven. Stilte: ruimte voor je diepste gedachten of bron van inspiratie. Vaak krijgt de stilte een plek als er de tijd aan geschonken wordt, ingegeven door (religieuze) periodes van zelfreflectie, vasten, stilteretraites of pelgrimages, of geboren uit de wens om het lawaai even te ontstijgen. De louterende kracht die van de stilte uit gaat wint terrein. De stilte is daarmee zowel een leraar als een bron van diepere wijsheid. Voorheen dacht ik dat je de stilte op moest zoeken om het te vinden; tegenwoordig weet ik dat je de stilte overal met je mee kunt nemen. Hoewel de stilte voor zichzelf spreekt, kan dit boekje misschien iets toevoegen aan de beleving van de stilte. Eerder verschenen als tweets op Twitter en geschreven door Els Rentenaar-Nagel. Het maakt ze zowel kort en bondig als kort en krachtig, ontstaan uit de bron van stilte. @Schrijfs_Els www.bewustzin.wordpress.com

 

De Stem van de Stilte

fragmenten gekozen uit het ‘Boek van de gulden voorschriften’

H.P. Blavatsky

 

Co-auteur: H.P. Blavatsky

Uitgever: Theosophical University

• Nederlandstalig
• 121 pagina’s
• 9789070328672
• augustus 2009

Samenvatting

Toen H.P. Blavatsky het schrijven van haar meesterwerken had voltooid, richtte ze haar aandacht meer in het bijzonder op de behoeften van mensen die oprecht ernaar verlangen hun medemensen te helpen. Het resultaat was De Stem van de Stilte, een klassiek devotioneel boekje van grote schoonheid en kracht.

De ethische regels in dit boek zijn vertaald uit het ‘Boek van de gulden voorschriften’, dat is ontleend aan dezelfde oude bron als de Stanza’s van Dzyan waarop De Geheime Leer is gebaseerd.

Ze maakt duidelijk wat het essentiële verschil is tussen de twee paden van spirituele volmaking. Het ene wordt gevolgd door hen die de waarheid alleen voor hun eigen verlichting zoeken; het andere door mensen die vooral gedreven worden door mededogen en de vurige wens om het welzijn van de hele mensheid te verbeteren.

 

De grote stilte

Miek Pot

 

 

Uitgever: Multilibris, Uitgeverij

• Nederlandstalig
• 9789082466003
• november 2015

Samenvatting

Veel mensen ervaren stress in hun leven. Ze worden geleefd door de omstandigheden en drijven weg van zichzelf. Stilte opzoeken biedt uitkomst.

In onze cultuur wordt stilte vaak nog beschouwd als saai. In haar boek maakt Miek Pot duidelijk dat het tegendeel waar is. Stilte en rust hebben een genezende werking. Als je de stilte opzoekt en naar binnen keert (contemplatie), kun je weer bij jezelf komen en je prettiger voelen. Bovendien is stilte een bron van creativiteit en inspiratie.

Je kunt stil-zijn en contemplatie trainen, alleen of in een groep. Daarvoor geeft dit boek handvatten. De tekst wordt afgewisseld met mystieke overpeinzingen, die de lezer helpen een moment stil te staan.

Miek Pot verloor zelf het houvast in haar leven, en zocht de stilte op: twaalf jaar bracht zij door in een kluizenaarsklooster Daar ervoer zij de stilte en leerde veel over contemplatie. Deze wijsheid draagt zij door trainingen over op anderen.

 

De stilte van God

waarom geloven moeilijk is

Auteur: Reinier Sonneveld

Uitgever: Buijten En Schipperheijn Motief

• Nederlandstalig
• 384 pagina’s
• 9789058816900
• april 2013

Samenvatting

Iedere gelovige kent het: je ervaart een periode God niet. Ook veel mensen in de Bijbel, onder wie Jezus, en latere grote gelovigen, zoals Moeder Teresa, beschrijven die ervaring van God missen. Het is alsof er een ‘lege stoel’ staat op aarde en we wachten op God. Met pastorale bewogenheid en een filosofische inslag beschrijft Reinier Sonneveld deze ervaringen van geloofstwijfel. Waar komen ze vandaan? Zijn het vruchtbare ervaringen of juist de dood in de pot? Hoe kun je ermee omgaan? Na zijn succesvolle ‘Jutten’ (waarmee hij de Publieksprijs voor het beste christelijke boek won) en ‘Het goede leven’, nu een nieuw boek van Reinier Sonneveld. Altijd weer persoonlijk, zoekend, verrassend. Een boek om niet meer te stoppen met lezen … Maar ook om samen te bespreken. Met het oog daarop bevat het materiaal voor kringen en groepen.

Recensie(s)

Geloven is zelden eenvoudig, zo schrijft theoloog Sonneveld (1978). Hij informeert over zeven ‘beschermheiligen van de twijfelaars, de zoekers en de worstelaars’: Jacob, Mozes, Elia, Job, Petrus, Thomas en Jezus. De auteur vertelt over zijn eigen opvoeding en theologische opleiding, maar ook over zijn twijfels. Vervolgens staat hij uitvoerig stil bij allerlei oorzaken van twijfel, zoals gemakzucht, lijden, een misvormd Godsbeeld, God verbergt zich, Hij grijpt niet in enzovoort. Maar ook geeft hij wegen aan hoe die twijfel te lijf te gaan en er een weg uit te vinden: sluit je aan bij mensen waar je een klik mee hebt, en bovenal: durf je kruis op je te nemen en realiseer je dat contact met Jezus ’tot goede en gezonde antwoorden leidt’. Hij citeert eerder werk (zoals het hoofdstuk over het lijden), maar al met al is het een dynamisch geschreven boek, met veel informatie en boeiende voorbeelden, heel herkenbaar en to the point. Een boek dat voor persoonlijke groei en door een gespreksmodellen en ‘filmgesprekken’ ook bijzonder geschikt is voor groepsgesprekken en catechese.

Ds. Jenno Sijtsma

 

Adem de stilte

een retraite voor thuis

Auteur: Martha Osborn

Uitgever: Ark Media

• Nederlandstalig
• 96 pagina’s
• 9789033800726
• november 2014

Samenvatting

Stilteretraites, kloosterweekenden, tv-programma’s als ‘Op zoek naar God’ – veel mensen zijn op zoek naar bezinning en rust.
Speciaal voor hen schreef Martha Osborn Adem de stilte. Geschikt voor wie net terug is van retraite en het gevoel nog even vast wil houden, maar ook voor degenen die niet in de gelegenheid zijn om zelf een klooster te bezoeken.
Korte overdenkingen en opdrachten die je stilzetten en laten bezinnen. Een verademing in dit drukke leven. Met achterin een lijst met aanbevolen christelijke retraitecentra.
Mooi om cadeau te geven, maar ook mooi om jezelf cadeau te geven, om te groeien en meer stilte te ervaren in je dagelijks leven.

Martha Osborn woont sinds 2014 in Kampen, en hoopt veel inspiratie te vinden in haar prachtige nieuwe omgeving. Ze heeft dit boek geschreven omdat ze zelf juist in de stilte God heeft gevonden. Ze kwam acht jaar geleden tot geloof; haar persoonlijke verhaal heeft veel media-aandacht gekregen in onder andere het ND, en is te lezen in het boek Niets is onmogelijk.

Productspecificaties

 

In stilte

Retraites in Nederland en Belgie

 

Auteur: Mirjam van Biemen

Uitgever: Singel Uitgeverijen

• Nederlandstalig
• 239 pagina’s
• 9789025367176
• februari 2011

Samenvatting

De westerse mens wordt spiritueler. Het gehaaste leven eist zijn tol en veel mensen zoeken rust, meditatie en introspectie om alle stress het hoofd te kunnen bieden. Zo wordt ook de retraite steeds populairder.

Het aanbod is groot: het oude vertrouwde klooster heeft altijd wel een bed over, en je kunt deelnemen aan een Vipassana – tien dagen mediteren in stilte. Ook mantra’s zingen bij aanhangers van het bewustzijn van Krishna behoort tot de mogelijkheden, of, om totaal te onthechten, op straat leven als een dakloze. Wat te kiezen? Wat past het beste bij de moderne mens?

Mirjam van Biemen, uit een atheïstisch nest maar op zoek naar rust en ontspanning, besloot haar hectische televisiecarrière voor een paar maanden gedag te zeggen en verschillende retraites te ondergaan. Ze schrijft over haar ervaringen en spreekt met voorgangers, monniken en goeroes. Ook laat ze andere rustzoekers aan het woord. Wat gebeurt er tijdens een retraite? Klopt het dat we er baat bij hebben? En waarin verschillen deze vormen van stilte van elkaar?

Mirjam van Biemen ging de confrontatie aan met zichzelf en zocht het uit.

Recensie(s)

Uitgebreide ervaringsbeschrijving van zeven verschillende vormen van retraite: Vipassana, Hare Krishna, Advaita, de rooms-katholieke retraite, Vision Quest, Soefi en straatretraite. De schrijfster heeft de verschillende vormen van retraite zelf ondergaan en beschrijft ze op een uitgebreide en integere wijze. De ervaringen zijn sec beschreven zonder enige vorm van afweging tussen de verschillende vormen van retraite. In een voorwoord en nawoord licht de schrijfster de reden toe waarom ze dit heeft gedaan en hoe ze het uiteindelijk beleefd heeft. Het boek is zeer geschikt voor diegenen die benieuwd zijn naar wat een retraite inhoudt. Een korte literatuurlijst geeft ingang tot meer informatie over de verschillende retraitemogelijkheden. De schrijfster (1974) is journaliste en werkte een aantal jaren als radio- en televisiemaakster voor de KRO.

B. de Leeuw

 

 

De smaak van stilte

hoe ik bij mezelf ben gaan wonen

 

Auteur: Bieke Vandekerckhove

Uitgever: Uitgeverij Ten Have

• Nederlandstalig
• 159 pagina’s
• 9789059959798
• mei 2010

Samenvatting

Op negentienjarige leeftijd wordt Bieke Vandekerckhove ziek. De diagnose is hard: de dodelijke spierziekte ALS. Levensverwachting: twee tot vijf jaar. Wat begin je dan met dat schamel restje leven? Omstandigheden brengen haar naar het Sint Liobaklooster in Egmond- Binnen. Ze leert er de spiritualiteit van Benedictus en het psalmgebed kennen. Het beïnvloedt haar leven voorgoed. Drie jaar later hoort Bieke dat de ziekte gestabiliseerd is, maar elk moment opnieuw de kop kan opsteken. Nu leeft ze al twintig jaar met ALS. Ze is getrouwd en heeft twee assistenten, die haar afwisselend helpen waar nodig. De afgelopen tien jaar kwam ze in contact met de stilte van zen. Ook die ontmoeting is beslissend. Haar boek geeft weer wat ze meemaakte, zag en proefde in de stilte van het leven: ‘De benedictijnse spiritualiteit en het zenboeddhisme zijn de twee longen geworden waarmee ik adem.’

Recensie(s)

Bieke Vandekerckhove werd als negentienjarige studente psychologie getroffen door een fatale ziekte: amyotrofische lateraal sclerose (ALS) die slechts uitzicht bood op een zeer korte levensverwachting. Wanhopig zocht zij haar weg. En tegen alle verwachting in ontdekte zij een onvermoede innerlijke rijkdom en ging zij het gevecht aan om tot vrijheid van hart te komen. Op aangrijpende wijze doet zij verslag van haar ontdekking en haar strijd, van tegenslagen en onverwachte lichtpunten. Dikwijls naar aanleiding van wat zij las of zag, ontwikkelt zij een aardse kijk op de dingen waarin het negatieve niet wordt ontkend, maar niet het laatste woord krijgt. Een buitengewoon inspirerend boek dat geen goedkoop soelaas aanreikt, maar vanuit de stilte van kloosters en van zen laat proeven. De slavist en zen-leraar prof. dr. Ton Lathouwers heeft het boek voorzien van een voorwoord waarin hij aangeeft hoe velen zich in deze eigentijdse en levende tekst zullen herkennen. De korte hoofdstukjes zijn afzonderlijk te lezen en bieden een goed uitgangspunt voor bespreking in groepsverband.

G. Mathijsen osb

Stil leven

een stem voor rust en ruimte in drukke tijden

Auteur: Kristien Bonneure

Uitgever: Terra – Lannoo, Uitgeverij

• Nederlandstalig
• 258 pagina’s
• 9789401412865
• mei 2014

Samenvatting

Hoe van stilte een echte levenskwaliteit maken Leg dit boek maar opzij, ga wandelen, luister, ervaar het geluid én de stilte. O ironie, een boek over stilte dat vol woorden staat. En toch. Via authentieke getuigenissen van stiltezoekers – van componist over vogelspotter tot manager en kloosterzuster – probeert VRT-journalist Kristien Bonneure de veelvormigheid van de stilte te vertalen. Want stilte is meer dan afwezigheid van geluid. Op zoek naar rust en ruimte in een drukke wereld vol decibels en mentaal lawaai schrijft de auteur ook helder over haar eigen ervaringen. ‘Stil zijn is voor mij niet: doen, streven, weten. Wel: laten gebeuren, mezelf van een afstandje bekijken…’ Wie stilte ervaart, voelt vaak ook een verbindende kracht. En dat is dan weer goed voor de samenleving als geheel. Stil leven is een boek om te lezen na het wandelen. Een fluisterend pamflet. Een pleidooi in sourdine. Een veelstemmige ode die kan inspireren om de stille weg te exploreren. Naar aanleiding van dit boek werd op 3 juni 2014 in Muntpunt (Brussel) een stiltedag ingelast. Muntpunt werd omgetoverd tot een oase van rust, middenin de alledaagse hectiek. Stiltedag in Muntpunt: ‘Je leert dingen opnieuw appreciëren’ Bekijk hier het verslag over de stiltedag in de media: brusselnieuws.be

 

 

Stil de tijd

pleidooi voor een langzame toekomst

Auteur: Joke J. Hermsen

Uitgever: de Arbeiderspers

• Nederlandstalig
• 272 pagina’s
• midprice
• 9789029573603
• november 2010

Samenvatting

In dit veelgeprezen en intussen ook veel gelezen boek neemt Joke J. Hermsen dit verschijnsel kritisch onder de loep. Vanuit het gedachtegoed van Henri Bergson, Ernst Bloch en Peter Sloterdijk ontwikkelt zij een nieuwe visie op het fenomeen tijd, waarin zij een onderscheid aanbrengt tussen kloktijd en innerlijke tijd. Zij stelt vragen als ‘Van wie is de tijd?’ en ‘Bestaat er nog een persoonlijke tijd?’ en legt haar oor te luisteren bij schrijvers en kunstenaars die deze innerlijke tijd in hun werk hebben verbeeld.

Zij verkent het belang van rust, verveling, aandacht en wachten; ervaringen die sinds de Oudheid als belangrijke voorwaarden voor het denken en de creativiteit werden beschouwd, maar in het huidige economische tijdsgewricht weinig waardering krijgen. Ten slotte schetst Hermsen de sociaal-politieke gevolgen van onze rusteloze en in veel opzichten op drift geraakte samenleving.

Rond 1600 is ons wereldbeeld ingrijpend veranderd. De wereld werd een raderwerk, een mechaniek, en de tijd een klok die de uren regelmatig in steeds hetzelfde tempo wegtikt. De winst is duidelijk: wetenschap en industrie. Maar het verlies evenzeer: al datgene wat niet geteld of gemeten kan worden. Over dat laatste heeft Joke Hermsen, schrijfster en filosofe, een aantal essays geschreven en die vervolgens bewerkt en uitgebreid tot een boek. Centraal staat een andere ervaring van de tijd, waar je de klok voor moet vergeten. Filosofen als Bergson en Bloch, schrijvers als Proust en Woolf, de muziek van Simeon ten Holt, de portretten van Margriet Luyten en de schilderijen van Mark Rothko: stuk voor stuk bieden ze zicht op een wereld van wachten, van rust en aandacht, van verveling ook, en van creativiteit. Een wereld die zo vaak verdwijnt achter de haast en de hype van de dag. Een boeiend panorama, met maar een minpunt: een boek dat zo vaak verwijst en citeert, zou dat consequent moeten doen en een literatuurlijst moeten hebben. Met afbeeldingen tussen de tekst en een katern illustraties in zwart-wit.

Dr. D.G. van der Steen

 

Ki

kracht van binnenuit

Auteur: Hans Peter Roel

Uitgever: NeXT company

• 320 pagina’s
• 9789079677108
• juni 2011

Samenvatting

Ki, het verhaalkracht van binnenuitIn het spannende en aangrijpende boek ‘Ki, kracht van binnenuit’ maken we kennis met een gestresste zakenman (Peter) die ogenschijnlijk alles voor elkaar heeft, maar diep van binnen vastloopt. Om een burn-out te voorkomen is een drastische omslag noodzakelijk. In een boeddhistisch klooster, hoog in de Himalaya, maakt hij als eerste westerling kennis met de universele kracht Ki. Ki is een eeuwenoud geheim dat altijd binnen de kloostermuren is gebleven. Pas nadat Peter een beproeving heeft doorstaan, leert hij Ki kennen. Laat je meevoeren door dit verhaal en ontdek het geheim achter de kracht en rust van boeddhistische monniken die hoog in de Himalaya leven.Wat is Ki?Ki is de natuurlijke kracht die in ieder van ons huist en ons helpt bij een krachtig en energiek leven. Ki is geen hoogdravende filosofie, maar een eenvoudige en praktische manier om in je kracht te komen. Ontdek de vier Ki-principes, die werkzaam, voelbaar en overtuigend zijn. Je zult verbaasd zijn over de innerlijke kracht die in je huist. Hans Peter Roel (Soest, 1964) is een creatieve denker. Hij inspireert, heeft het talent om mensen in beweging te krijgen en weet spiritualiteit op een praktische en begrijpelijke manier neer te zetten.Hans Peter heeft de missie om mensen te inspireren om hun volle vermogen te gebruiken: “Door je innerlijke Ki-kracht creëer je een krachtig en energiek leven.”

Recensie(s)

De auteur voert Rob, een beurshandelaar, ten tonele die op het moment dat hij met vakantie wil gaan naar Nepal op het punt staat om voor de tweede keer overspannen te raken. De reis gaat toch door. In Nepal wordt hij door een onbekende Nepalees opgepikt en rondgeleid. Er ontstaat de wens bij Rob om in het klooster waarover de gids vertelt in retraite te gaan. Dit gebeurt, en na enkele weken is Rob geheel van zijn depressie af, en kan als eerste westerling omgaan met de universele kracht Ki. Als een volleerd boeddhistisch monnik reist hij terug naar Nederland, waar hij de kennis van de Nepalese monniken geacht wordt te gaan verspreiden in de westerse wereld. Net als soortgelijke eerdere romans van de Nederlandse auteur en trainer (1964) zal het liefhebbers van spirituele verhalen kunnen aanspreken. Deze herziene uitgave leest prettiger dan de eerste editie ‘Ki: Oosterse wijsheid in een westerse wereld’. Deze keer is er voor de oefeningen een apart boekje uitgegeven: ‘Ki werkboek’*. Normale druk.

N.A.V.

 

Ki voor kinderen

Een boek voor ouders om je kind sterk en weerbaar te maken.

Auteur: Hans Peter Roel

Uitgever: NeXT company

• Nederlandstalig
• 144 pagina’s
• 9789079677115
• maart 2012

Samenvatting

“Ki maakt kinderen sterk en zelfverzekerd.”

Een sterk en weerbaar kind door Ki.
Veel kinderen zijn door alle hectiek in de huidige maatschappij zichzelf kwijtgeraakt en leven niet meer vanuit hun kracht.
We zijn vergeten hoe belangrijk onze rol als ouder en opvoeder is. We gaan ervan uit dat ons kind leert op school, maar het leren kennen van zijn levenskracht is iets wat een kind van zijn ouders meekrijgt.

Wat is Ki?
Ki staat voor levensenergie. Omdat dit een abstract begrip is, vertaal ik het Aziatische woord “Ki” naar “Krachtige ik”. Elk kind heeft een Krachtige ik, die ervoor zorgt dat het goed in zijn vel zit en krachtig en ontspannen is.

Voordelen van Ki
Ki maakt je kind energiek, weerbaar en krachtig.
Ki is eenvoudig toe te passen. Begin direct met oefenen.
Ki stimuleert je kind zijn kracht en talenten te benutten.

Hans Peter Roel (Soest, 1964) schrijft met hart en ziel. Zijn verhalen leveren een waardevolle bijdrage aan een betere wereld en weten mensen diep te raken.
Hij schrijft boeken over uiteenlopende, actuele levensthema’s, alsmede jeugdboeken.

Recensie(s)

Als kind overeind blijven in een drukke, hectische wereld? Je sterk voelen en je weerbaar opstellen? Ook in lastige situaties? Het kan! Want iedereen, groot en klein, heeft een ‘Krachtige ik’ (Ki); soms (nog) diep verborgen, maar goed te vinden en te activeren. Om dit te doen, als ouder(s) samen met je kind, zijn vier Ki-principes van belang: aandacht in het Ki-punt, ontspan volledig, lichaamsgewicht aan de onderkant en Ki laten stromen. Bij ieder principe horen eenvoudige oefeningen; voor ouders met hun (jonge) kind en voor tieners die hun ‘Krachtige ik’ samen met een ouder willen ontdekken. Een aantal andere thema’s zijn verbonden met en van invloed op levensenergie: o.a. slapen, voedsel, bewegen, opstaan, de (winter)dip en de kracht van positieve woorden. Ook deze thema’s kennen eenzelfde opbouw per hoofdstuk: enige informatie (die niet heel diep gaat) en een aantal oefeningen (jonge kinderen/tieners). Ook al is de Ki-kennis eeuwenoud en vindt die zijn oorsprong in het Verre Oosten, de boodschap en de waarde ervan zijn (ook) in de Westerse wereld nog steeds van belang en kent veel aanhangers en volgers. Eenvoudige vormgeving.

Hannelore Rubie

 

Kloppen waar geen poort is

teksten van Linji, Hisamatsu, Sjestov & Plotinus

Auteur: Ton Lathouwers Ton Lathouwers

Uitgever: Milinda Uitgevers B.V.

• Nederlandstalig
• 119 pagina’s
• 9789056701666
• juli 2007

Samenvatting

In deze bundel heeft Ton Lathouwers opmerkelijke fragmenten bijeengebracht van vier uiteenlopende klassieke auteurs. De teksten van Linji, Hisamatsu, Sjestov en Plotinus cirkelen alle rond het centrale concept van de ‘onmogelijke vraag’, binnen de zentraditie ook bekend als ‘koan’. Koans zijn bedoeld om de vertrouwde grond onder onze voeten weg te slaan en uit te dagen tot het nemen van een bevrijdende stap. Koan-verhalen waren oorspronkelijk getuigenissen van de existentiële impasse en de daarop volgende ‘bevrijding’ van een enkeling. Later werden deze getuigenissen tot ‘officieel document’ (kung an) verklaard, waardoor ze voor iedereen toegankelijk werden.
Kloppen waar geen poort is slaagt er in de betekenis en de kracht van de onmogelijke vraag los te weken uit de culturele context waarin zij oorspronkelijk ontstond en werd geformuleerd en dicht bij de ervaringswereld van de moderne westerling te brengen. Zen (Linji, Hisamatsu) is niet de enige context waarbinnen onmogelijke vragen werden gebruikt als middel tot het nemen van een bevrijdende stap. Ook de klassieke westerse literatuur en filosofie (Sjestov, Plotinus) heeft teksten van gelijke signatuur voortgebracht.
De inleiding van Ton Lathouwers plaats het centrale thema en de betrokken auteurs in perspectief. De verschillende fragmenten worden voorafgegaan door een korte biografie van de betreffende auteur.

Recensie(s)

De Nederlands zenmeester heeft in deze bloemlezing citaten bijeengebracht van achtereenvolgens Linji (Chinees zenmeester, 866), Hisamatsu (Japans zenreformator, verbinding leggend naar westerse religie en cultuur, 1889-1980) en Sjestov (Russisch-joodse schrijver, 1866-1938), waarbij van de laatste ook enkele beschouwingen zijn opgenomen over de klassieke schrijver Plotinus (204-270). Verbindende schakel tussen de vier genoemde figuren wordt gevormd door de getuigenis die zij afleggen over hun eigen worsteling met de onmogelijke vraag van het leven, ervaring van innerlijke bevrijding en radicale ommekeer. Inleiding met aanwijzingen van de auteur hoe met dit boek om te gaan. Bevat per persoon een korte biografie. Door de wijze waarop de citaten zijn gerangschikt wordt een kernachtig, direct beeld uitgedrukt van wezenlijke ervaringen door cultuur en religie heen. Bevat verantwoording van gebruikte teksten. Foto op omslag van bruine deur met koperen klopper. Inspirerende, toegankelijke verzameling van fragmenten, die zoekers naar antwoorden op levensvragen vele handvaten kan reiken.

Drs. J.A.M. Hendriks

 

 

Naar de stilte

in retraite met Elia

Auteur: Otto de Bruijne

Uitgever: Medema

• Nederlandstalig
• 120 pagina’s
• 9789063536879
• april 2014

Samenvatting

De tocht van Elia naar de Horeb is een van de meest indrukwekkende hoofdstukken van de Bijbel. Opgebrand, teleurgesteld, uitgeput zocht de profeet een plaats om te schuilen en op krachten op te komen. Ook jij zult tijden kennen waarin je het verleden onder ogen moet zien en je je afvraagt hoe je verder moet en mag. Achteraf zijn dat vaak de kostbaarste periodes van je geestelijke ontwikkeling.
Dit boek kun je een ‘persoonlijk dagboek-studie’ noemen. Roepend, biddend, luisterend naar Gods Woord, en luisterend naar eigen gedachten. Ieder hoofdstuk eindigt met een aantal spiegelvragen.

 

 

Rust

Auteur: M.L.O. de Bruijne

Uitgever: Royal Jongbloed

• Nederlandstalig
• 120 pagina’s
• 9789063536978
• september 2014

Samenvatting

In 28 meditatieve teksten denkt Otto de Bruijne na over de woorden van Jezus: ‘Kom naar mij en Ik zal jullie rust geven’. Een prikkelende en spannende zoektocht naar de betekenis van die woorden voor onze tijd. Met zijn meditatieve teksten en dichterlijke uitstapjes is dit een boek in Otto’s kenmerkende stijl. Rust kan een maand lang als dagboek gebruikt worden.

 

 

 

Dit is de plaats

over zen, mindfulness en mededogen

Auteur: Edel Maex

Auteur: Lien Debruyne

Uitgever: Terra – Lannoo, Uitgeverij

• Nederlandstalig
• 240 pagina’s
• 9789401409476
• augustus 2013

Samenvatting

Edel Maex over de kern van zen en meditatie Bestsellerauteur Edel Maex brengt een vernieuwende visie op zenmeditatie, met mededogen voor jezelf en de ander als centrale uitgangspunt. Er bestaat geen eenduidige definitie van zen. Verschillende stromingen en scholen definieren andere opvattingen en praktijken. Dat leidt tot verwarring, en soms ook tot foute interpretaties. Edel Maex gaat in zijn nieuwe boek op zoek naar de gemeenschappelijke kern van zen en mindfulness. Zijn tocht leidt hem naar de eeuwenoude Avatamsaka Sutra, die een verrassend antwoord biedt op vragen en uitdagingen van ons leven in de 21ste eeuw.

Deze tekst is voortgekomen uit toespraken voor een zengroep met de Avatamsaka sutra als uitgangspunt. Deze sutra komt oorspronkelijk uit het Chinese Chan boeddhisme en is nog weinig beschreven. Rond vier thema’s (zen, betekenis van de sutra, boeddhisme en meditatie) wordt de relatie met zen en mindfulness besproken. De tekst van de sutra staat hierin centraal. De auteur, psychiater en mindfulnesstrainer, wil met deze invalshoek een nieuw licht werpen op de rol van meditatie en mindfulness. Tevens komen betekenis en historische context van de sutra aan de orde. Hierbij wordt het zenboeddhisme ook in brede maatschappelijk zin belicht. De auteur besteedt veel aandacht aan het belang van mededogen en verschillende aspecten van meditatie. Verwachtingen en mystificaties rond meditatie worden helder uitgelegd. Een vlot geschreven tekst afgewisseld met zenverhaaltjes en ervaringen van de auteur. Het taalgebruik is specifiek binnen het kader van zenboeddhisme en mindfulness, daardoor voor leken niet zo eenvoudig te volgen. Bevat enkele zwart-wittekeningen van boeddhistische impressies; woorden worden in voetnoten verklaard. Heldere, schreefloze letter.

S. Huson

 

Iedereen weet

zen en religie in tijden van wetenschap

Auteur: Edel Maex

Uitgever: Lannoo

• Nederlandstalig
• 144 pagina’s
• 9789401424042
• maart 2015

Samenvatting

Edel Maex over de gemeenschappelijke kern van zen en religie In deze moderne tijden van wetenschap lijkt religie overbodig geworden. Toch hebben heel veel mensen nood aan een vorm van spiritualiteit, net zoals zoveel generaties voor hen. Edel Maex gaat in deze verzameling zentoespraken op zoek naar wat aan de grondslag ligt van zen en bij uitbreiding religie. Die gemeenschappelijke kern kent diep vanbinnen iedereen, zo argumenteert hij, maar mogelijk zijn we er ons niet langer van bewust. Iedereen weet is een pleidooi om met een open hart en een open geest naar religie en spiritualiteit te kijken. Want dan ontdekken we mogelijk wat we altijd al geweten hebben. Dat we niet naar boven moeten kijken voor een antwoord. Dat niemand een monopolie heeft. Dat religie iets van ons allen is.

Recensie(s)

Dit boek van de Belgische psychiater, zenboeddhist (secretaris-generaal van de Boeddhistische Unie van België) en trainer in mindfulness kent dezelfde opzet als ‘Dit is de plaats’ (2013)*. Ook hier betreft het de schriftelijke neerslag van verschillende toespraken die hij voor zijn zengroep hield. Hier is de leidraad de Prajnaparamita Sutra ‘Hymne aan de wijsheid voorbij alle wijsheid’ van Rahulabhadra (volledig in een appendix opgenomen). Vooral aan de hand daarvan onderzoekt hij wat in deze tijden van wetenschap nog de rol van zen en bij uitbreiding religie is. De kern van zijn betoog is het met een open geest waarnemen van alles dat zich aandient en het vermijden van de neiging alles meteen vast te leggen, zoals in dogma’s of vaste interpretaties. Hij behandelt tevens de valkuilen en mogelijkheden van meditatie, met actuele verwijzingen (Syrië). De menselijke maat, de harde werkelijkheid, pragmatisme en mededogen zijn richtsnoer in plaats van overtrokken idealen en ambities. De uitleg is helder, inspirerend en soms verrassend, het woordgebruik toegespitst op lezers met boeddhistische ervaring.

J. Hodenius

 

De stilte van het licht

schoonheid en onbehagen in de kunst

Auteur: Joost Zwagerman

 

Auteur: Joost Zwagerman

Uitgever: de Arbeiderspers

• Nederlandstalig
• 376 pagina’s
• 9789029589888
• september 2015

Samenvatting

‘Hij sprak zonder cynisme, maar met pure hartstocht en geestdrift over kunst. God, wat heeft Zwagerman ons veel geleerd.’- Matthijs van Nieuwkerk
Soms horen we louter stilte, of veronderstellen we stilte te horen. Maar wie heeft ooit stilte gezíén? Hoe ziet stilte eruit? Hoe druk je de afwezigheid van geluid uit in beeld?
De Belgische kunstenaar Luc Tuymans stelde eens dat kunstwerken, willen ze effect sorteren, ‘de immense intensiteit van stilte’ moeten verspreiden. De stilte van het licht is een onderzoek naar facetten van die immense stilte. Misschien belichaamt stilte in de kunst een verlangen om er niet te zijn. Dit verlangen vormt voor Zwagerman de aandrijfmotor in De stilte van het licht.
‘Een van de waardevolste schrijvers van de Lage Landen. Dat hij aldoor nog beter wordt, is een zegen.’ – Humo over Alles is gekleurd
‘Een schitterende en nu al klassieke ode aan de Amerikaanse cultuur.’ – Bert Wagendorp in de Volkskrant over Americana
‘Deze essays in een ruk lezen is als een lange reis door Amerika. Zwagerman toont zich een gepassioneerd schrijver.’ – Simone van Saarloos in NRC Handelsblad over Americana
‘Joost Zwagerman komt heel dicht bij het onbereikbare nabije.’ – K. Schippers over De stilte van het licht

Recensie(s)

In deze bundel met veertig essays van ongeveer acht pagina’s wordt onderzocht of stilte uitgedrukt kan worden in beelden. In vier hoofdstukken – Stilte, Schoonheid, Onbehagen, Verdwijning – onderzoekt de auteur eerst in kunstwerken van onder anderen Morandi, Mankes en Rothko facetten van immense stilte in de kunst, die mogelijk een verlangen belichamen om er niet te zijn. Daarna onderzoekt hij Schoonheid in onder andere “Het puttertje’ van Carel Fabritius en werk van Mira Schendel, Onbehagen in werk van onder meer Edvard Munch en Sigmar Polke en Verdwijning in werk van Edgar Hopper en Constant. De schrijver, dichter en essayist (1963-2015) schreef sinds 2010 wekelijks een beschouwing over kunst of literatuur voor ‘de Volkskrant’. Een deel van die kunstessays is hier, soms in uitgebreide vorm, opgenomen, een deel is nieuw. In de prachtige, goed geïllustreerde bundel, net klaar toen hij op 8 september 2015 zelfmoord pleegde, duidt hij enthousiast en bevlogen, met groot observatievermogen en veel kennis, kunst en kunstwerken en legt dwarsverbanden, ook in de literatuur. Een inspirerend boek. Omslagfoto in kleur van Sandra Derks ‘Red tree’.

Drs. Madelon de Swart

 

Bronstraat

	–

omvang: 120 p., geïll.
formaat: 21 x 26 cm
uitvoering: paperback
reeks: Waerbeke Cahier 4
uitgave: Waerbeke vzw, 2009
isbn: 978 90 808365 0 1
prijs: €22,- (incl. €2,- verzendkosten)

Wat kunnen stilte en rust betekenen voor gezondheid en welzijn? Rond deze vraag vond eind 2008 een conferentie plaats aan de rand van het stiltegebied in Bornem. Opzet was om verantwoordelijken, initiatiefnemers en professionele zorgverleners uit diverse sectoren

te verzamelen voor een inspiratie- en exploratiedag. Stilte en rust staan los van de sfeer van therapie en medicalisering. Velen koesteren vandaag de waarde ervan in het eigen leven. Stilte laat zich niet herleiden tot een oplossing voor een probleem. Ze verbindt ons met eenvoud,

met onszelf en de anderen. Zo kunnen stilte en rust bijdragen tot ieders welbevinden en welzijn.

Bronstraat bundelt ervaringen en inzichten van enkele geëngageerde deskundigen. Ze koppelen de groeiende stilte- en rustwerking in Vlaanderen met het preventieve gezondheids- en welzijnsbeleid. Deze brede maatschappelijke, sensibiliserende beweging heeft zowel aandacht voor stilte en rust in de innerlijke ruimte als in de buitenruimte. Bronstraat is een inspiratiebron voor elke zorgverlener en voor de praktijkgemeenschap die overal in Vlaanderen – over de verschillende beleidsdomeinen heen – met stilte en rust aan de slag gaat.

 

In beweging

omvang: 80 p., geïll.
formaat: 21 x 26 cm
uitvoering: paperback
reeks: Waerbeke Cahier 5
uitgave: Waerbeke, 2017
isbn: 978 90 808365 4 9
prijs: €22,- (incl. €2,- verzendkosten)

Echte verandering vertrekt vanuit stilte, niet vanuit de processen die naar verstilling voeren. — Waerbeke stelt temidden van alle drukte en hectiek de unieke waarde van verstilling maatschappelijk aan de orde – los van theorieën, overtuigingen, confessies, religies of levensbeschouwingen.
Deze bloemlezing markeert de afronding van een intense periode van pionieren. Dit is het eerste Waerbeke Cahier na haar officiële erkenning als sociaal-culturele beweging in 2011. Het bundelt een aantal teksten die sindsdien binnen de werking van Waerbeke tot stand kwamen. Vaak vanuit de luwte, soms vanop het voorplan, brengen de auteurs met eigen motivatie en deskundigheid stilte mee in beweging. Daarmee geven zij uitdrukking aan het fundament waarop Waerbeke de komende jaren verder wil bouwen: met haalbare interventies stilte als bron van leefkwaliteit helpen aanboren in zoveel mogelijk contexten voor zoveel mogelijk mensen.

met bijdragen van o.a.: Kristien Bonneure, Edel Maex, Matthijs Schouten, Francis Smets, Danny Wildemeersch en Tim Parks

 

Monumenten van stilte

	–

auteur: Dirk Sturtewagen (red.)
omvang: 80 p., geïll. + cd-rom
formaat: 21 x 26 cm
uitvoering: paperback
reeks: Waerbeke Cahier 2
uitgave: Centrum Waerbeke, 2005
isbn: 978 90 808365 2 5
prijs: €22,- (incl. €2,- verzendkosten)

Monumenten van stilte illustreert het groeiende bewustzijn van stilte, rust en ruimte. Deze kwaliteiten nodigen uit tot reflectie en verdieping. Naast de presentatie en beoordeling van de door de wedstrijdjury geselecteerde foto’s, vormt de verkenning van het thema ‘stilte als erfgoed’ het uitgangspunt van deze publicatie. Op een bijgevoegde cd-rom staan alle ingezonden foto’s.

 

 

Kleine filosofie van de digitale onthouding

Auteur: Hans Schnitzler

Uitgever: De Bezige Bij

• Nederlandstalig
• 128 pagina’s
• 9789023477280
• september 2017

Samenvatting

Is een virtuele ervaring hetzelfde als een fysieke ervaring? Bestaan Facebookvrienden? Is vervelen vervelend? Bestaat er een verschil tussen je online en je offline identiteit? Wanneer ben je een junkie? Steeds meer mensen worstelen met hun omgang met de schermwereld. Scholen en bedrijven experimenteren met schermvrije dagen, er ontstaan resorts en trainingen voor digitale ontgifting en er leeft een grote behoefte om te “ontkoppelen’. Filosoof Hans Schnitzler gaat in gesprek met millennials die een digitale detox hebben ondergaan. Kon je je weg nog vinden? Als je je telefoon opzijlegt, wat komt er dan in de plaats? Heb je nog vrienden? Besta je nog? En, misschien wel het interessantste filosofische vraagstuk: pak je je digitale bestaan nadien gewoon weer op? Kleine filosofie van de digitale onthouding laat zien wat er gebeurt als je plotseling offline gaat in een wereld die altijd online is. Aan de hand van interviews schetst Schnitzler een herkenbaar beeld van de problemen van de moderne mens.

Recensie(s)

Hans Schnitzler is filosoof en schrijft essays voor landelijke bladen en schreef in 2015 het boek ‘Het digitale proletariaat’*. Nu beschrijft hij wat digitale onthouding – een aantal weken leven zonder online te zijn – met je doet en hoe dat komt. Aan de hand van een aantal filosofen, onder wie Plato, McLuhan, Hannah Arendt en Susan Sontag, beschrijft hij het proces van vervreemding dat optreedt op het moment dat je de digitale wereld betreedt. Gaat dieper in op deze materie dan soortgelijke werken. Wel schetst de auteur een doemscenario ten aanzien van de digitalisering van onze wereld. De vraag is of het allemaal zo zwart-wit is, maar het zet zeker aan tot nadenken. Niet eenvoudig geschreven en vereist filosofische voorkennis. Met noten en literatuurlijst.

Norma Montulet

 

 

 

De kracht van stilte

zo vind je rust in de hectiek van alledag

Auteur: Kankyo Tannier

Uitgever: Xander Uitgevers B.V.

• Nederlandstalig
• 9789401607940
• oktober 2017

Samenvatting

Staat jouw telefoon altijd aan en check je ieder uur zeker drie keer je telefoon? Zou je regelmatig willen dat er meer uren in een dag zaten? Zou je bovenstaande vragen anders willen beantwoorden, een betere balans in je leven willen vinden, maar weet je niet hoe?
Lees dan De kracht van stilte, waar Kankyo Tannier je stilte leert vinden. Tannier deelt haar bijzondere ervaringen en laat zien dat stilte meer is dan het ontbreken van geluid. Aan de hand van herkenbare voorbeelden en duidelijke oefeningen leert ze je stilte te vinden en echt te ervaren. Leer beter luisteren, kijken en genieten van rustmomenten: ze zijn gratis en overal!

Productspecificaties

Auteur

Kankyo Tannier

Druk

1

ISBN10

940160794X

ISBN13

9789401607940

2017

 

Ma cure de silence van de Franse Kankyo Tannier is net vertaald in het Nederlands met als titel De kracht van de stilte. – Kristien Bonneure had een gesprek met haar.

‘Mijn leven? Ik loop, ik eet, ik slaap, ik kijk naar de lucht, ik adem, ik aai mijn katten, ik mediteer, ik zing…’ Het antwoord typeert Kankyo Tannier, een zonnige verschijning met heldere blik, een klaterende lach, kaalgeschoren hoofd en lange pij. Ze is zenboeddhistische non, zangtherapeute, paardenverzorgster. Ze studeerde af in de rechten, werkte als journaliste en na enkele bezoeken aan zenkloosters streek ze uiteindelijk neer in de Elzas, in het klooster Ryumonji bij meester Olivier Reigen Wang-Genh, waar ze 16 jaar verbleef. Nu woont ze in een ‘cabane’ in het bos, vlakbij het klooster. Daar heeft ze tijd om zich aan het schrijven te wijden.

Tannier noemt zichzelf een ‘non 2.0’ want ze deelt haar ideeën via sociale media. www.dailyzen.fr vat goed samen waar ze mee bezig is: een dagelijkse ervaring delen, geworteld in huiselijkheid, maar met de blik op verte. Haar eerste boek De kracht van de stilte is een diepzinnig maar tegelijk lichtvoetig boek, met Franse schwung, humor en zelfrelativering geschreven. Veel inzichten en suggesties zijn ook al elders geopperd, maar Kankyo Tannier pakt het verfrissend aan.

‘Die mensen die de radio uitzetten als ze in de auto stappen… ze zijn vermoedelijk de heiligen van de eenentwintigste eeuw!’

Eén van de belangrijkste adviezen die Kankyo Tannier geeft is die van de digitale retraite: voor kortere of langere tijd alle schermen uit, geen radio, geen tv, geen telefoon, geen computer. Over de weldadige effecten daarvan is ook een ander recent boekje uiterst interessant: Kleine filosofie van de digitale onthouding van de Nederlandse filosoof Hans Schnitzler. Het is de (zeer wijsgerige) evaluatie van een experiment met zijn studenten om een week lang te ‘ontkoppelen’. Afgezien van die ene studente die een feestje liet schieten, omdat ze niet wist wie er zouden zijn en wanneer het begon, waren alle digitale geheelonthouders lovend. ‘Ik heb het gevoel dat ik meer leef, ik bepaal nu echt zelf wat ik wil doen.’ Een andere kreeg meer overzicht over de structuur van de dag en zijn eigen verantwoordelijkheid daarin. ‘Ik voelde mezelf slimmer, kon beter nadenken.’

‘In het hart van de vulkaan gaan staan’

Terug naar Kankyo Tannier. De leegte boezemt angst in, geeft ze toe; mensen vullen dat gapende gat het liefst op. Terwijl het zo belangrijk is om alleen te leren zijn.

‘Een zelfgekozen eenzaamheid, een comfortabele halve draai naar binnen, waaraan je je kunt laven voordat je de wereld weer ingaat.’

Wat Tannier over meditatie schrijft, doet sterk denken aan Leer ons stil te zitten van Tim Parks. Parks oefende veel geduld; Tannier reikt manieren aan om actief in te grijpen in de menselijke geest. Niet eenvoudig…

‘In het hart van de vulkaan gaan staan en daar onze angsten te laten smelten. Dat is de weg van de ridder die moed en vastberadenheid vereist. Maar het is ook de weg van de verzoening, van de wapenstilstand, van de acceptatie van alles wat ons vormt, zowel het ‘goede’ als het ‘kwade’.’

En wat kan ze fraai formuleren:

‘Tussen woorden, tussen bekende beelden, tussen vertrouwde gevoelens bestaat een parallel universum, een absolute en weldadige kalmte, waarvan de toegang angstvallig wordt bewaakt door de schildwachten van de concentratie en het volle bewustzijn.’

‘De stilte hervinden, dat is proeven van verveling’

En toen ontmoetten we elkaar, tussen de duizenden boeken in de Franstalige Brusselse boekhandel Filigranes. We spraken over ‘Silence for Peace’ en over onze overleden vaders. Een neerslag van het gesprek:

Ik zal de vraag nog maar eens stellen, mevrouw Tannier: wat doet u in het leven?

Ha! Die vraag stellen mensen me vaak, en ik geef er graag een ‘geometrisch-variabel’ antwoord op! Ik doe verschillende dingen. In de eerste plaats verspreid en promoot ik de zenboeddhistische meditatietechniek – en veel stilte – maar ik ben ook zanglerares en hypnotherapeute. Maar wat ik écht doe in het leven? Ik wandel, ik proef van ‘air du temps’, ik streel mijn katten, ik luister naar de geluiden van het bos.

Maar u houdt wel van praten?

Ja, ik ben een babbelaar. Als ik in gezelschap ben, hou ik van praten – ook van luisteren – maar ik ben ook vaak alleen, in de stad of in de natuur. Ik wandel graag in m’n eentje. Ik hou van het alleen zijn.

Laten we maar de koe bij de horens vatten en de moeilijkste vraag stellen. Wat is stilte? Er zijn zoveel definities, wat is de uwe?

Ok, dit is de mijne: de stilte is die stille, poëtische, magische ruimte die we allemaal in onszelf hebben, die we kunnen bereiken als we stilstaan en als we leren om de gedachten te laten voorbijgaan. Achter dat lawaai van de gedachten, van de wereld, is er … die waarlijk heerlijke ruimte.

Het heeft dus niets te maken met het lawaai rond ons, met de decibels van de stad?

Nee, want de stilte zit achter het geluid, ze komt voort uit liefhebben. We hebben het vaak over meditatie, die een waarheid zoekt voordat er woorden zijn; precies zo kun je de stilte zoeken voor er geluiden zijn. Het kan best luid zijn rond ons, maar daarachter, of liever ervoor is er iets anders.

Dus hebt u geen fysieke stilte nodig?

Nee, het idee is om je innerlijke stilte te herontdekken. Dat is de sleutel.

Het woordenboek zegt: stilte is de afwezigheid van geluid. Dat vindt u te beperkt?

Ja, en bovendien: als je de uiterlijke stilte zoekt als voorwaarde voor je welbevinden, dan zoek je de heilige graal! Natuurlijk is het prettiger om ergens te zijn waar je de wind in de bomen hoort en de vogels, maar zelfs in de stad zijn er plaatsen die relatief stil zijn. Als je echt leert luisteren, dan hoor je dat er tussen de geluiden ruimte zit, die ons toelaat om ons te verbinden met een ‘andere’ stilte.

Mensen schrikken terug voor stilte, hoe verklaart u dat?

Een groot probleem en een belangrijke kwestie! Ik denk dat we onze kinderen niet aanleren om zichzelf te leren kennen op emotioneel vlak. Als je dan plotseling de stilte ingaat, is het eerste wat je tegenkomt jezelf! Met alle ‘geslaagde’ emoties, maar ook met allerlei moeilijkheden. Wat de westerse maatschappij ons leert, is dan meteen weg te vluchten van onszelf, weg te vluchten in activiteit en lawaai. De omgekeerde beweging maken vergt een zekere emotionele opvoeding.

Hoe vullen we de leegte dan op?

Consumeren en verstrooien: in dat soort samenleving leven we nu, denk ik. Alsof mensen kinderen zijn, die je altijd maar moet verstrooien, met nieuwe spelletjes en bezigheden. Opdat ze zich zeker niet zouden vervelen. De stilte hervinden, dat is net proeven van verveling! Laat de tijd rustig voorbijglijden. Daar leeft een mens langer van (lacht).

De stille vreugde van uit het raam kijken, zoals u schrijft in uw boek.

Dat heb ik ervaren in India, tijdens een lange, spirituele retraite, wekenlang, met enkel dat raam om naar buiten te kijken. Maar het kan ook veel korter. Gewoon stoppen. De tijd nemen om te stoppen en te proeven van de stilte.

Uw boek heet in het Frans ‘Ma cure de silence’, letterlijk ‘Mijn stiltekuur’. Curer, dat is genezen. Van welke ziekte moet de stilte ons genezen?

Met ‘kuur’ wilde ik gewoon een zekere duur suggereren. De ziekte, dat is de verstrooiing, de afleiding waar ik het net over had. De energie die ons altijd weer uit onszelf haalt. Met een stiltekuur van een weekend, of zelfs een dag kunnen we opnieuw leren om … de telefoon uit te schakelen. Grote ‘challenge’, hé?

Die digitale detox, alle schermen uitschakelen, dat lijkt me steeds moeilijker te worden?

Ik vind het vreemd. De voorbije dagen was ik in Spanje en Catalonië en praatte ik met veel journalisten. Tien jaar geleden bestonden de sociale media niet. Twintig jaar geleden was er geen internet. En nu zijn we verslaafd aan zaken die de macht hebben om onze aandacht vast te houden! Het is een echte uitdaging om daar niet van afhankelijk te worden; om er gebruik van te maken als we ze nodig hebben – of zin – maar ook om ze te kunnen uitschakelen. Dat kan geleidelijk gebeuren. In de spiritualiteit zijn die inspanningen lonend die we lang kunnen volhouden. Jezelf forceren is jezelf geweld aandoen. Ik raad iedereen aan om je digitale toestellen een paar keer per dag uit te zetten. Om te kunnen ademen. Om niet met allerlei draadjes aan andere plekken vast te hangen.

En dat dan op te drijven, van minuten naar uren, naar dagen, naar een week?

Ja, of er slim mee omgaan. Mijn telefoon staat aan, maar ik kijk niet alle vijf minuten. We moeten al die toestellen anders gebruiken. Op een bewuste manier. Sociale media en internet maken deel uit van ons leven, dat is allemaal interessant, maar we moeten een nieuwe manier vinden om er mee om te gaan.

Maar u schrijft toch blogs op het internet?

Jawel, ik gebruik het internet, ik zit op Facebook en euh… zelfs een beetje op Twitter (lacht). Maar als ik iets post, dan ga ik niet de hele dag zitten kijken hoeveel likes en commentaren er zijn. Ik gebruik de nieuwe media als kanalen om informatie te verspreiden. En als ik vrede heb met mijn emoties, heb ik geen behoefte aan het zoeken naar antwoorden. Ik blijf bij mezelf, in mijn lichaam.

Rustig bij jezelf blijven, dat is moeilijk. U schrijft vele bladzijden over die innerlijke monoloog, dat inwendige stemmetje dat niet ophoudt met praten…

Dàt is de grote vraag. Het kan een stemmetje zijn, of beelden, of gedachten, fysieke gewaarwordingen, emoties. De belangrijkste techniek is om je ervan bewust te worden. Helaas leven de meeste mensen meestal als robots, gehypnotiseerd door de wereld en de dingen. De gedachten komen op, mensen volgen gewoon wat er opkomt in hun hoofd. Dat is toch eigenlijk verrassend en verontrustend! Alle oefeningen in meditatie en spiritualiteit zeggen hetzelfde: wees je opnieuw bewust van je gedachten, en beslis daarna of je die wil volgen of niet. Dat vergt veel oefening. Complex is het niet, maar het vergt training, geregelde inspanning. Inspanning… een woord dat uit de mode is…

Oefenen, herhalen, je concentreren, rituelen uitvoeren, helpt dat?

Het idee is dat je echt anders wil gaan leven, niet meer als een robot zoals ik zei. En om de oude denkpatronen te veranderen heb je inderdaad rituelen nodig, veel nieuwe rituelen. Dat is trouwens gemakkelijker in groep. Ik geef mensen vaak de raad aan om aan te sluiten bij een meditatiegroep, om te oefenen.

U legt vaak de nadruk op het lichaam, het fysieke, de oren, de ogen ook. Waarom is dat belangrijk als we over stilte praten?

Het lichaam, dat is het huidige moment. Daar staat een gelijkheidsteken tussen. Maar meestal zijn we met ons lichaam ergens op een plek, terwijl onze geest elders is: aan het voorspellen wat er gaat komen, aan het herinneren, aan het verzinnen. Onze geest zit buiten het lichaam, en het is belangrijk om te leren die geest weer naar binnen te krijgen. En meteen in het moment te stappen.

Dat is ook iets wat dieren u leren? U schrijft liefdevol over paarden, over katten.

Ja, ik heb grote spirituele meesters vlakbij me. Ik heb het geluk naast het klooster en vlakbij een bos te wonen. Met paarden, katten, kraaien en al die kleine insectjes. Ik houd ervan om doodstil te zitten en hen te observeren. En van hen op te steken hoe je spontaan en instinctief kunt zijn. Verbonden te zijn met het weer, de wind, de maan. Dieren zijn grote leermeesters.

Is uw zoektocht naar stilte iets puur persoonlijks, of zit daar ook een maatschappelijke kant aan?

Voor mij gaat het veel verder dan persoonlijk welbevinden! Als je innerlijke stilte vindt en die daarna meeneemt naar andere plaatsen, dan maak je de wereld vredevoller, dan verbind je je met alles, met de bomen en alle andere dingen en mensen. Het doel is echt een innerlijke revolutie, een revolutie van de stilte.

Is er zo’n stille beweging aan de gang, met veel mensen samen?

Dat denk ik wel. Ik voel het, ik heb de indruk – zeker met het internet, als ik dat allemaal observeer – dat er een soort bewustwording aan de gang is, dat er iets moet veranderen aan de manier van leven zoals we die kennen sinds pakweg 1945. Het hyperconsumentisme, al die afleidingen… Mensen verlangen naar iets anders, iets eenvoudigers, terug naar de natuur. Dat zal nog toenemen. Ik ben daar nogal optimistisch over.

We zitten hier tussen de vele boeken over persoonlijke ontwikkeling, geestelijk welbevinden, noem maar op… Dreigt het gevaar niet dat stilte ook commercie wordt? Dure retraites voor de rijken enzo?

Ja en nee. Als de commercie er op springt, dan zal ze er wel brood in zien, zeker. Maar het stoort me niet echt, als de goede boodschap maar verspreid raakt… Kijk naar het veganisme. Ik ben veganist en dat is blijkbaar in de mode. Dat maakt me blij, want het is goed voor de dieren. Waarom niet?

Uw boek wordt vertaald in twaalf talen, Spaans, Italiaans, Engels, Duits, Nederlands, Portugees… u hebt een gevoelige snaar geraakt?

Ja, ik was echt verwonderd. En heel tevreden. Ik denk dat het grote publiek zin heeft om de spiritualiteit te ontdekken. En mijn boek is nogal humoristisch en vreugdevol geschreven. Het is spiritualiteit voor het dagelijks leven, niet streng of zwaarwichtig. Ik denk dat dat de lezer aanspreekt.

Het is ook erg toepasbaar in het dagelijks leven. Wat zijn uw belangrijkste tips?

Ik heb veel praktische oefeningen in het boek opgenomen. Neem nu je oren. Je kunt naar de stilte luisteren. (…) Misschien is dit niet erg radiofonisch, maar je kunt je verbinden met de geluiden die er nu zijn (…) verre geluiden, dichte geluiden (…), diepe geluiden, hoge geluiden, (… gsm rinkelt… ), een beltoon (lacht). Dat allemaal beluisteren is een manier om je opnieuw te ‘centeren’ in je lichaam. Voilà, een snelle methode die je doorheen de dag kunt toepassen.

U schrijft ook over een andere manier van kijken. Wat hebben ogen te maken met stilte?

De ogen werken vaak instinctief, een restant van toen we dieren waren. Ogen zijn naar buiten gericht, bespieden wat er rondom gebeurt. Maar de beweging van de ogen creëert gedachten, en dat resulteert soms in een hyperactief brein. Wat je kunt doen als je af en toe door de stad loopt, is je ogen en je geest kalmeren door een paar minuten al stappend naar beneden, naar de grond te kijken. Een bel creëren rond jezelf, jezelf ‘centeren’ alweer. Op die manier kun je je weer aanwezig voelen, in het moment, in je lichaam.

En proberen niet te vallen!

Welnee, er ontwikkelt zich een ander gevoel, je zal niet zo snel tegen anderen aanlopen (lacht)!

Kristien Bonneure in gesprek met Kankyo Tannier